Wet vereenvoudiging en modernisering bewijsrecht: wat verandert er per 1 januari 2025?

Op 1 januari 2025 treedt de Wet vereenvoudiging en modernisering bewijsrecht in werking. Deze wet maakt het bewijsrecht in civiele procedures eenvoudiger en moderner. Belangrijke veranderingen zijn:
-
Actievere rol van de rechter
De rechter mag zelf het juridische kader van een vordering of verweer bespreken met partijen. Dit gebeurde al in de praktijk, maar staat nu duidelijk in de wet.
-
Nieuwe regeling bij weigering stukken
Als een partij weigert bewijsstukken te overhandigen, kan een andere rechter de situatie beoordelen of de zaak overnemen. Dit voorkomt dat de oorspronkelijke rechter bevooroordeeld raakt.
-
Eenvoudiger bewijs verzamelen
Via één verzoekschrift kunnen meerdere bewijsmaatregelen worden aangevraagd, zoals het opvragen van stukken of het verhoren van getuigen. Lopende procedures moeten dit via de behandelende rechter doen.
-
Vernieuwd inzagerecht
Het recht op inzage en afgifte van stukken geldt nu ook voor documenten van derden en digitale bestanden. Dit sluit aan bij eerdere uitspraken van de Hoge Raad.
-
Proces-verbaal door deurwaarder
Deurwaarders kunnen een proces-verbaal van constateringen opstellen. Dit bevat objectieve feiten en heeft dwingende bewijskracht; rechters moeten dit als waarheid aannemen.
-
Conservatoir bewijsbeslag in de wet
Conservatoir bewijsbeslag (het veiligstellen van bewijs) wordt expliciet in de wet opgenomen. Na beslag moet een verzoek worden ingediend om toegang tot de stukken te krijgen.
-
Vrije bewijswaardering partijgetuigen
Verklaringen van partijen hebben voortaan geen beperkte bewijskracht meer. De rechter bepaalt zelf hoe zwaar deze verklaringen wegen.
Praktische gevolgen
De nieuwe regels maken het bewijsrecht eenvoudiger, duidelijker en praktischer. Sommige wijzigingen hebben grote impact, andere verduidelijken vooral bestaande praktijken.
Toepassing van de nieuwe wet
De wet geldt voor procedures die vanaf 1 januari 2025 starten of na die datum in hoger beroep worden behandeld.
Voor lopende zaken blijven de oude regels gelden, tenzij het in hoger beroep komt.
Conclusie
De wet zorgt voor een modern en efficiënter bewijsrecht, met een actievere rol voor de rechter, duidelijke regels rond inzagerecht en bewijsbeslag, en meer vrijheid in bewijswaardering. Iedereen die te maken heeft met civiele procedures moet zich goed voorbereiden op deze veranderingen. Mocht je hier vragen over hebben neem dan contact met ons op, we helpen graag!