Deze website maakt gebruik van functionele en analytische cookies om u beter van dienst te kunnen zijn. Graag willen wij uw toestemming voor onze marketing cookies waarmee wij u betere en persoonlijkere aanbiedingen kunnen doen op partnersites. Gaat u akkoord met het plaatsen van deze cookies?

 

Erfrecht

In de sectie Familie- en erfrecht zijn onze advocaten onder meer gespecialiseerd in het erfrecht. Onze dienstverlening op het gebied van het erfrecht is zeer uitgebreid. Hieronder volgt een overzicht per deelgebied.

(Advisering over nog op te stellen) testamenten, codicil, wilsverklaring

Het is belangrijk om bij leven al na te denken over de gevolgen van overlijden. In het kader van onze dienstverlening adviseren wij u over het opstellen van een testament, een codicil of het vastleggen van andere uiterste wilsbeschikkingen. Uw persoonlijke situatie en die van uw naasten zijn hierbij van groot belang. Ook als u te maken hebt met schuldenproblematiek kan het verstandig zijn om een testament op te (laten) stellen.

In een testament kunt u bijvoorbeeld vastleggen wie uw erfgenamen zijn, hoe uw vermogen vererft, wie uw begrafenis of crematie zal regelen of wie uw nalatenschap dient af te wikkelen (benoeming van een executeur). Ook kunt u bepaalde personen onterven via een testament.

Een codicil is een handgeschreven, gedagtekende, ondertekende verklaring waarin u bepaalde spullen, zoals kleding, inboedelzaken of boeken kan nalaten aan bepaalde personen. Daarnaast bestaan nog andere vormen van uiterste wilsbeschikkingen, zoals bijvoorbeeld een legaat (vorderingsrecht), een uitsluitingsclausule of een voogdijbenoeming.

Steeds meer mensen maken een levenstestament. Hierin wordt vastgelegd wat uw wensen zijn als u zelf niet meer in staat bent om beslissingen te nemen. Denk dan bijvoorbeeld aan financiële, medische of persoonlijke zaken. Ook hierover kunnen wij u adviseren.

Uitleg van een testament of bij gebreke daarvan over het toepasselijke wettelijke erfrecht (het versterferfrecht)

Als iemand in uw omgeving overlijdt kunt u als erfgenaam zijn benoemd of op een andere manier rechten en/of verplichtingen hebben verkregen tegenover de nalatenschap. De erflater kan een testament hebben opgesteld waarin bepaalde zaken zijn geregeld. Als geen testament is opgesteld is het zogenaamde versterferfrecht van toepassing. Ook als in het testament weinig is geregeld kan het versterferfrecht van toepassing zijn. Wij adviseren u over uw rechten en plichten uit hoofde van het testament en de wet.

Het is mogelijk dat u op grond van een testament een bepaalde rol is toebedeeld voor wat betreft de nalatenschap. U kunt bijvoorbeeld zijn benoemd als executeur of afwikkelingsbewindvoerder. In dat geval dient u te beslissen of u deze benoeming wenst te aanvaarden. Om hierover te kunnen beslissen is het van belang om te weten wat er van u wordt verwacht.

Bepaling van rechtspositie van erfgenaam, onterfde, legataris of langstlevende na overlijden

Als erfgenaam heeft u normaliter recht op een deel of het geheel van de nalatenschap. U hebt er belang bij om de beschikking te krijgen over dat erfdeel. Daarnaast hebt u als erfgenaam verplichtingen. Een van de belangrijkste verplichtingen van een erfgenaam is het betalen van schulden van de nalatenschap. Als uitgangspunt geldt dat een erfgenaam aansprakelijk is voor de schulden van de nalatenschap. Schuldeisers kunnen een erfgenaam hierop aanspreken.

Ook als u bent onterfd door de erflater kunt u onder omstandigheden toch nog recht hebben op een deel van de nalatenschap in geld, de zogenaamde legitieme portie. U kunt in een testament impliciet of expliciet zijn onterfd door de erflater. Als u bent onterfd is het belangrijk dat wordt beoordeeld of u recht hebt op de legitieme portie, zodat u tijdig een beroep hierop kunt doen.

Daarnaast kunt u door de erflater zijn opgenomen in het testament doordat aan u een vorderingsrecht is toegekend. Dat kan een vordering zijn in geld of in spullen, een zogenaamd legaat. U kunt de erfgenamen dan aanspreken tot betaling of afgifte van dat legaat.

Als langstlevende echtgenoot hebt u een bijzondere positie. Ten aanzien van die positie kan de erflater in het testament aanvullende of beperkende regels opnemen. Als uitgangspunt geldt dat een langstlevende die de nalatenschap erft, de schulden van de nalatenschap dient te betalen en niet de kinderen.

(Advisering over) vervolgstappen na overlijden

Als een nalatenschap is opengevallen na een overlijden moet u als erfgenaam beslissen of u de nalatenschap zuiver wenst te aanvaarden, beneficiair wil aanvaarden of wenst te verwerpen. Een eenmaal gedane keuze is in principe niet terug te draaien. Het is daarom belangrijk dat u de juiste keuze uitbrengt, waarbij rekening wordt gehouden met alle relevante omstandigheden. Wij adviseren u over de keuze die u het beste kunt maken, maar verzorgen bijvoorbeeld ook de beneficiaire aanvaarding voor u.

Heeft u de nalatenschap zuiver aanvaard? Dan heeft u de erflater volledig opgevolgd in zijn rechten en verplichtingen en bent u met uw eigen vermogen aansprakelijk voor eventuele schulden die niet uit de nalatenschap kunnen worden betaald. De nalatenschap dient te worden verdeeld.

Indien u de nalatenschap beneficiair heeft aanvaard, kunt u niet worden aangesproken voor schulden met uw eigen vermogen. Bij beneficiaire aanvaarding van een nalatenschap door een of meer erfgenamen moet de nalatenschap worden vereffend. De wijze waarop dient te worden vereffend is opgenomen in de wet. Er is een lichte vereffeningsprocedure en een zware vereffeningsprocedure. In het kader van de verdeling en de vereffening dient u zich bewust te zijn van uw rechten en plichten.

Hulp bij verkrijgen van informatie over omvang en waarde nalatenschap, als erfgenaam, legitimaris of andere rechthebbende

Wanneer u als erfgenaam recht heeft op een deel van de nalatenschap of een legitieme portie, heeft u er belang bij om informatie te krijgen over de omvang en de waarde van de nalatenschap. Als erfgenaam of legitimaris kunt u deze informatie op basis van de wet opvragen bij de (mede)erfgenamen of een executeur.

U heeft recht op de legitieme portie in het geval u afstammeling bent van de erflater en bent onterfd. Als erfgenaam en afstammeling kunt u ook een aanvullend beroep op de legitieme portie doen als de nalatenschap bijvoorbeeld door schenkingen is verminderd en u niet minimaal uw legitieme portie erft. Een legitieme portie bedraagt in beginsel de helft van een erfdeel indien er geen schenkingen en makingen (dat zijn bevoordelingen via een testament) zouden zijn gemaakt. Een beroep op de legitieme portie dient te worden gedaan binnen vijf jaar na overlijden, of eerder indien er een redelijke termijn is gesteld om een dergelijk beroep kenbaar te maken. Voor informatie over de omvang en waarde van de nalatenschap om de legitieme portie te berekenen kunt u eveneens de erfgenamen of de executeur aanspreken.

Als u op een andere grond recht heeft op een zaak die onderdeel uitmaakt van de nalatenschap kunt u uw rechten eveneens geldend maken. Mocht u geen of onvoldoende duidelijkheid verkrijgen, dan behoort een gerechtelijke procedure tot de mogelijkheden. U kunt dan de betreffende informatie opvragen en ook uw rechten laten vaststellen, zodat die zo nodig afgedwongen kunnen worden.

Stukken die van belang zijn om de wijze van vererving, de omvang en de waarde van een nalatenschap vast te stellen zijn bijvoorbeeld:

  • een uittreksel uit het overlijdensregister,
  • een testament,
  • een verklaring van erfrecht,
  • verklaring van executele,
  • een boedelbeschrijving,
  • een berekening van de erfdelen en (een) eventuele legitimaire vordering(en),
  • de aangifte erfbelasting.

Ondersteuning van erfgenamen, executeurs, afwikkelingsbewindvoerders en vereffenaars

Indien u erfgenaam, executeur, afwikkelingsbewindvoerder of vereffenaar bent van de nalatenschap, heeft u niet alleen rechten, maar ook verplichtingen. Over deze verplichtingen adviseren wij. U dient bijvoorbeeld het beheer te voeren over het vermogen in de nalatenschap en schulden van de nalatenschap te betalen. Ook kunnen wij voor u in procedures optreden.

Daarnaast is het mogelijk om de advocaten van ons kantoor in een testament te benoemen als executeur of afwikkelingsbewindvoerder. Ook kunnen wij door de rechtbank worden benoemd tot vereffenaar.

Afwikkeling en verdeling van nalatenschappen

De schulden van de nalatenschap dienen te worden betaald in de volgorde die de wet aangeeft. Schulden van de erflater gaan dan bijvoorbeeld voor op een schuld uit hoofde van een beroep op de legitieme en schulden uit legaten en giften. Nadat alle schulden van de nalatenschap zijn betaald, kan de nalatenschap worden verdeeld. Ook in het kader van de verdeling ontstaat regelmatig discussie tussen de erfgenamen. Het is dan van belang dat toch tot verdeling wordt gekomen. Wij adviseren en ondersteunen hierbij.

Op verzoek van alle erfgenamen kunnen wij de afwikkeling en de verdeling van een nalatenschap geheel voor onze rekening nemen en u als erfgenamen ontzorgen.

Het voeren van een verdelingsprocedure bij de rechtbank

Vaak ontstaat discussie tussen de erfgenamen over de wijze waarop een nalatenschap verdeeld moet worden. Gedacht kan worden aan de verdeling van onroerende zaken, banksaldi, inboedel en sieraden en de betaling van schulden. Lukt het niet om hier onderling afspraken over te maken dan kan hierover een procedure worden gestart bij de rechtbank. Wij kunnen in dat kader een of meerdere erfgenamen bijstaan.

Rekening en verantwoording over gevoerd beheer

Of u nu erfgenaam, gevolmachtigde, executeur of vereffenaar bent, in alle gevallen kan rekening en verantwoording van u worden gevraagd. Dit betekent dat u een financieel overzicht dient op te stellen van de wijze waarop de nalatenschap is beheerd en afgewikkeld en dat u de transacties die hebben plaatsgevonden moet onderbouwen. Van alle financiële transacties dienen bewijsstukken te worden overgelegd. Wij ondersteunen en adviseren u bij de wijze waarop u het beheer voert en de nalatenschap afwikkelt en bij het opstellen van de rekening en verantwoording.

Indienen van verzoek tot opvolging of ontslag van executeur

De erflater kan in zijn testament (en onder het recht dat gold voor 1 januari 2003 bij codicil) een executeur benoemen. Deze executeur kan de bevoegdheid hebben gekregen om de begrafenis of crematie te regelen, de nalatenschap te beheren en opeisbare schulden te voldoen, of zelfs om de nalatenschap te verdelen tussen de erfgenamen.

Indien de erflater de mogelijkheid heeft opgenomen in het testament om een andere executeur te benoemen, kunnen de erfgenamen hierom vragen bij de kantonrechter. Als de executeur zijn taken niet of niet naar behoren uitvoert, kan worden gevraagd om ontslag van de executeur. Ontslag van een executeur is ook mogelijk in het geval van gegronde redenen tot wantrouwen jegens de executeur.

Aansprakelijk stellen executeur bij wanbeheer

Indien een executeur in de uitoefening van zijn taak schade veroorzaakt aan de nalatenschap, kan hij hiervoor aansprakelijk worden gesteld en kan de geleden schade op hem worden verhaald.

Advisering inzake vereffening van nalatenschap en/of benoeming van een vereffenaar

Lichte vereffeningsprocedure
Een nalatenschap dient te worden vereffend als deze beneficiair aanvaard is. Heeft de erflater in zijn testament een executeur heeft benoemd en is de nalatenschap positief, dan hoeft de vereffeningsprocedure niet te worden gevolgd. Als er wel vereffend moet worden zijn de erfgenamen samen vereffenaar. Zij moeten dan een zogenaamde lichte vereffeningsprocedure volgen. Dit houdt met name in dat een boedelbeschrijving moet worden opgesteld en neergelegd bij de boedelnotaris of de rechtbank, tenzij de rechter de vereffenaars van deze verplichting ontheft. Daarnaast dienen de schulden van de nalatenschap te worden betaald.

Zware vereffeningsprocedure
Als de erfgenamen er gezamenlijk niet in slagen om een nalatenschap te vereffenen, kan door de rechtbank een professionele vereffenaar worden benoemd. Deze vereffenaar dient de zware vereffeningsprocedure te volgen. Hij vertegenwoordigt daarbij de erfgenamen. De belangrijkste taak van die vereffenaar is het opmaken van een boedelbeschrijving, het oproepen van de bekende schuldeisers, het neerleggen van een lijst van vorderingen en aanspraken op voorrang bij de rechtbank, het te gelde maken van de goederen van de nalatenschap, betalen van schulden en het indienen van de rekening en verantwoording en een uitdelingslijst.

Ook een schuldeiser of andere belanghebbende kan de rechtbank vragen om een vereffenaar te benoemen van een nalatenschap, bijvoorbeeld als de erfgenamen onbekend zijn of als de nalatenschap niet behoorlijk beheerd en afgewikkeld wordt. Er hoeft dan niet perse sprake te zijn van beneficiaire aanvaarding van de nalatenschap door één of meer erfgenamen.

Optreden als vereffenaar in nalatenschap

Indien erfgenamen tezamen als vereffenaar optreden lukt het niet altijd om de nalatenschap op een goede manier te vereffenen. Wij worden daarom met enige regelmaat door de rechtbank benoemd als vereffenaar van een nalatenschap. In die gevallen nemen wij de verplichtingen van de erfgenamen over om de nalatenschap af te wikkelen.

Mediation bij afwikkeling nalatenschap

Wanneer erfgenamen in een vroeg stadium hulp vragen om een nalatenschap af te wikkelen en alle betrokken partijen nog met elkaar kunnen praten, is mediation mogelijk. Ook vóór het overlijden van een familielid kan bij onenigheid of onduidelijkheid over een toekomstige vererving mediation plaatsvinden. Twee van onze advocaten van de sectie Familie- en erfrecht zijn tevens mediator. Zij kunnen alle betrokken partijen bijstaan als onafhankelijke deskundige en u helpen om samen afspraken te maken over de (toekomstige) nalatenschap. Op deze manier blijven de onderlinge verhoudingen zoveel mogelijk gespaard en is het niet nodig om (in de toekomst) een of meerdere advocaten in te schakelen of een procedure te voeren bij de rechtbank.

Problemen met of vragen over (de afwikkeling van) een nalatenschap, hoe verder?

Verkeert u in een situatie dat het belangrijk is om advies te krijgen over de gevolgen van overlijden, neemt u gerust contact met ons op. Het is dan raadzaam dat u zo spoedig mogelijk informatie en stukken verstrekt zodat wij snel inzicht hebben in de situatie en u efficiënt van dienst kunnen zijn. U kunt dan denken aan de volgende informatie en stukken, uiteraard voor zover in uw bezit en van toepassing:

  • akte van overlijden;
  • uittreksel uit het Centraal Testamenten Register (CTR);
  • uittreksel uit het boedelregister;
  • kopie van het testament;
  • kopie van een verklaring van erfrecht;
  • kopie van een verklaring van executele;
  • kopie van een (voorlopige) boedelbeschrijving;
  • kopie van een ingediende aangifte erfbelasting en de aanslag daarop;
  • kopie van relevante financiële stukken (zoals de laatste aangifte en aanslag IB, de laatste bankafschriften, de laatste WOZ-beschikking, de laatste hypotheekopgave, kopieën van (openstaande) nota’s voor en na overlijden, polissen van levensverzekering;
  • opgave van alle bij de nalatenschap betrokken personen en instanties;
  • opgave van de wijze waarop de nalatenschap van een eerder overleden partner of ouder is afgewikkeld (en de aangifte erfbelasting en andere relevante stukken in dat verband).

Naar aanleiding van alle informatie en stukken kan een bespreking worden gepland en adviseren we u over uw positie en de te zetten vervolgstappen. Uiteraard kunt u er ook voor kiezen om eerst kennis te maken en vervolgens relevante stukken te verzamelen of dit aan ons over te laten.

Copyright © 2024 Boskamp & Willems Advocaten B.V. / Gebruik wifi / Disclaimer & Privacy / Voorwaarden / Cookies / Orde van Advocaten / Klachtenregeling / Links / Webdesign Applepie