Wanneer kan een executeur van een nalatenschap worden ontslagen?
In een testament kan worden bepaald dat in geval van overlijden een executeur wordt benoemd die de afwikkeling van de nalatenschap regelt. In sommige gevallen raakt de verhouding tussen de executeur en een erfgenaam echter verstoord, zodat het nodig is om de executeur te laten ontslaan. De wet biedt hiertoe een mogelijkheid. Hoe gaat dat in de praktijk?
Welke rechten heeft een executeur?
Aan een executeur kunnen meer of minder bevoegdheden worden toegekend. Dit is afhankelijk van de wens van degene die het testament maakt. Een executeur met beperkte bevoegdheden mag eigenlijk alleen de uitvaart regelen. Een executeur met ruime bevoegdheden mag zelfs de hele nalatenschap verdelen, zonder overleg met de erfgenamen. Tussen deze twee uitersten liggen diverse gradaties van bevoegdheid.
Wat is een geldige reden om een executeur te ontslaan?
Als sprake is van "gewichtige redenen" kan de kantonrechter worden gevraagd om een ontslag, eventueel met benoeming van een opvolgend executeur. Gewichtige redenen zijn bijvoorbeeld situaties waarin een executeur tekort is geschoten in de uitvoering van zijn taken, bijvoorbeeld doordat hij zich niet houdt aan zijn verplichtingen. Zo moet een executeur die het beheer heeft van de nalatenschap met bekwame spoed een boedelbeschrijving opmaken, schuldeisers aanschrijven en schulden betalen uit de nalatenschap. Een executeur moet de goederen van de nalatenschap op de juiste wijze beheren. Daarnaast heeft een executeur een informatieplicht ten opzichte van erfgenamen. Het is dus van groot belang dat een executeur op de hoogte is van al deze verplichtingen.
Is een gebrek aan vertrouwen ook een geldige reden om een executeur te ontslaan?
Door de jaren is inmiddels ook gebleken (door gerechtelijke uitspraken) dat gebrek aan vertrouwen in de executeur ook een gewichtige reden kan zijn. Dat moet natuurlijk wel aangetoond worden. De erfgenamen moeten hiervoor voldoende objectieve feiten en omstandigheden kunnen aandragen. Na het ontslag van de executeur moet hij verantwoording afleggen over zijn werkzaamheden aan de erfgenaam of eventueel een opvolgend executeur.
Een voorbeeld van een geval waar de executeur werd ontslagen
In een uitspraak van gerechtshof Den Bosch van 16 april 2020 vond het hof dat de executeur diverse steken had laten vallen. Er was geen transparante informatieverstrekking door de executeur. De verhouding tussen de executeur en twee van de erfgenamen was ernstig verstoord en daarnaast was de nalatenschap complex. Door die combinatie was het hof het eens met de rechtbank dat de executeur moest worden ontslagen wegens gewichtige reden.
Wat te doen als je twijfelt over ontslag van de executeur?
In veel gevallen is de macht van de executeur dus nogal verstrekkend en moeten erfgenamen die accepteren. Pas bij tekortschieten door de executeur of bij groot wantrouwen kan het ontslag van de executeur worden gevraagd aan de kantonrechter. Om conflicten te voorkomen is het verstandig om je als erfgenaam óf als executeur op tijd te laten adviseren door een deskundige op het gebied van het erfrecht. Hiervoor kun je contact opnemen met ons kantoor.