Help! Ik heb de nalatenschap zuiver aanvaard en nu blijkt er een schuld te zijn
Soms kan het gebeuren dat je als erfgenaam een nalatenschap zuiver hebt aanvaard en dat zich onverwacht een schuldeiser van de overledene meldt. Als je een nalatenschap zuiver hebt aanvaard, ben je als erfgenaam aansprakelijk voor alle schulden. Dat is ook het geval als die schulden hoger zijn dan de positieve bestanddelen van de nalatenschap en er dus sprake is van restschulden. Om te voorkomen dat je in een dergelijke situatie terecht komt is het (bijna altijd) verstandig om een nalatenschap beneficiair te aanvaarden.
Vraag achteraf een machtiging aan bij de rechtbank
Maar stel nu dat dat niet is gebeurd. Het is dan onder omstandigheden mogelijk om achteraf een machtiging van de rechtbank te vragen om de nalatenschap alsnog beneficiair te mogen aanvaarden. Wat als de nalatenschap al is vereffend of verdeeld en er niet genoeg vermogen over is gebleven om de schulden te betalen? Dan kun je een verzoek indienen om de schuld niet uit eigen vermogen te hoeven voldoen.
Wanneer kom je in aanmerking voor een machtiging of ontheffing?
Het is onder voorwaarden mogelijk om een machtiging of ontheffing te vragen. Deze voorwaarden zijn:
- de erfgenaam mocht de schuld niet kennen en niet behoren te kennen;
- de erfgenaam moet binnen drie maanden na ontdekking van de schuld een verzoek indienen bij de rechtbank om een machtiging te vragen om beneficiair te mogen aanvaarden;
- ingeval de nalatenschap al is vereffend of verdeeld gelden dezelfde voorwaarden om een ontheffing te vragen om de schuld uit eigen vermogen te voldoen;
- de erfgenaam mag zich dan niet zodanig hebben gedragen dat de schuldeiser erop mocht vertrouwen dat de erfgenaam de schuld uit zijn overig vermogen voldoet.
De rechtbank geeft niet zomaar een machtiging of ontheffing
De rechtbank stelt zware eisen aan bovenstaande voorwaarden. Een erfgenaam moet vooral het nodige onderzoek hebben gedaan in de administratie van de overledene om na te gaan of er nog schulden zijn. Uit de administratie van de overledene mag niets blijken van de schuld waarvoor de schuldeiser zich na het overlijden meldt bij de erfgenaam. Ook deskundige partijen die hebben geholpen bij de afwikkeling van de nalatenschap, mogen die schuld niet kennen en het mogelijke bestaan daarvan hebben gemeld aan de erfgenaam. De erfgenaam mag niet bekend zijn met een handeling van de overledene bij leven die mogelijk heeft geleid tot het ontstaan van die schuld. Pas dan is voldaan aan de voorwaarde dat de schuld niet bekend was of dat de erfgenaam die schuld niet behoorde te kennen.
Voorbeeld
Enkele jaren voor het overlijden wordt een woning verkocht. Pas na overlijden blijkt dat de grond is vervuild. De erfgenamen aanvaarden de nalatenschap zuiver en hebben de nalatenschap met de hulp van een notaris verdeeld. De koper van de woning meldt zich bij de erfgenamen. De erfgenamen hebben de schuldeiser laten weten dat zij de schuld niet zullen betalen.
De erfgenamen hebben bij de verdeling van de nalatenschap niet de plicht om een onderzoek te doen naar de wijze waarop de overledene tijdens zijn leven een woning heeft verkocht aan een derde. Als ook de notaris geen reden heeft gezien dat hierdoor mogelijk een schuld is ontstaan, hoefden de erfgenamen hiermee niet bekend te zijn. Zij hebben geen verwachting gewekt bij de schuldeiser dat zij de schuld uit hun eigen vermogen zouden betalen. Als de erfgenamen binnen de termijn van drie maanden een verzoek indienen bij de rechtbank, kan een ontheffing worden verleend om de schuld uit hun eigen vermogen te voldoen.
De erfgenamen hebben hiermee dus alsnog bescherming van hun privévermogen gekregen.
Juridische hulp nodig?
Heb je vragen over het krijgen van een machtiging om alsnog beneficiair te aanvaarden of een ontheffing om een schuld uit eigen vermogen te voldoen? Neem dan vrijblijvend contact op met één van de advocaten van de sectie Erfrecht.