Grensoverschrijdend gedrag is altijd ernstig verwijtbaar, of toch niet?
Een docent bewegingsleer aan een Hogeschool maakt zich meerdere malen schuldig aan grensoverschrijdend gedrag. Aan de Hoge Raad de taak om te oordelen of dit gedrag ernstig verwijtbaar is. Deze zaak leidde vorig jaar tot een belangrijke uitspraak van de Hoge Raad over de vraag of grensoverschrijdend gedrag als ernstig verwijtbaar handelen kwalificeert.
De casus: massagelessen op een toneelacademie
De uitspraak van de Hoge Raad baseerde zich op een zaak die speelde tussen een docent bewegingsleer en een toneelacademie. In 2006 en 2010 was de docent al gewaarschuwd dat er signalen waren dat de fysieke houdingscorrecties tijdens de bewegingslessen vooral bij vrouwelijke studenten tot onduidelijkheid leidden. Destijds is hem opgedragen te onderzoeken welke didactische of methodische wijzigingen aangebracht kunnen worden in zijn lesmethode. In 2010 is hem bovendien elke vorm van fysiek contact verboden.
De massagelessen dienden een didactisch doel
Dat deze maatregelen kennelijk niet of onvoldoende hielpen, bleek in 2017. Toen heeft de docent tijdens een les zijn hand op de billen van een studente gelegd of een tik op haar billen gegeven en daarbij gezegd dat hij dat al langer had willen doen. Tijdens de laatste les voor de zomervakantie van 2017 heeft de docent bovendien bij een tweetal studenten verschillende spiergroepen gemasseerd, waaronder de billen, de borst(spieren) en de benen tot en met de liezen. Ontspanningslessen vormden onderdeel van het curriculum van de opleiding en de Hogeschool wist dat deze ontspanningslessen ook in de vorm van massagelessen werden gegeven. De massagelessen dienden een didactisch doel. De Hogeschool wist dat de docent ook na 2010 nog massagelessen gaf.
Gerechtshof: wettelijke transitievergoeding na ontbinden contract
De docent mocht worden ontslagen, daar waren de rechters duidelijk over. De kantonrechter heeft de arbeidsovereenkomst ontbonden en daarbij geoordeeld dat de docent ernstig verwijtbaar heeft gehandeld en daarom geen recht heeft op een transitievergoeding. Het gerechtshof vond het ontslag ook terecht, maar was van mening dat de docent in dit geval wel ernstig, maar niet ernstig verwijtbaar had gehandeld en dus wel recht heeft op een transitievergoeding. Het gerechtshof heeft de Hogeschool veroordeeld om aan de docent de wettelijke transitievergoeding te voldoen. Het gerechtshof was van mening dat ook de Hogeschool steken had laten vallen.
Kijk ook naar het handelen van de werkgever
De Hogeschool was het niet eens met het gerechtshof en stapte naar de Hoge Raad. De Hogeschool vond namelijk dat seksueel grensoverschrijdend gedrag in een afhankelijkheidssituatie, zoals die van een docent jegens een leerling, in beginsel altijd ernstig verwijtbaar is. De Hoge Raad vindt dit door de Hogeschool geschetste uitgangspunt te algemeen. De werknemer kan zijn recht op een transitievergoeding alleen kwijtraken in uitzonderlijke gevallen, waarin evident is dat het handelen van de werknemer niet slechts verwijtbaar, maar ook ernstig verwijtbaar is. De Hoge Raad is van mening dat er dan niet alleen naar het handelen van de werknemer moet worden gekeken, maar ook naar het optreden van de werkgever. Volgens de Hoge Raad zou er anders onvoldoende recht worden gedaan aan de verantwoordelijkheid van een werkgever om grensoverschrijdend gedrag in zijn organisatie zoveel mogelijk te voorkomen en bij signalen van grensoverschrijdend gedrag op te treden.
Hoge Raad: de werkgever dient een actieve rol in te nemen
De Hoge Raad laat het ontslag in stand, maar de Hogeschool moet wel de transitievergoeding betalen. Deze uitspraak laat nog maar eens zien dat de rol van een werkgever bij het tegengaan van grensoverschrijdend gedrag van groot belang is. Er mag van een werkgever een actieve rol worden verwacht waarin niet alleen sprake is van duidelijk regels, maar ook op de naleving van de regels wordt toegezien. Ook het voorkomen van dergelijk gedrag, moet een vast onderdeel van beleid zijn.
Mocht je naar aanleiding van artikel nog vragen? Stel ze dan gerust aan een van de advocaten van de sectie Arbeidsrecht van Boskamp & Willems Advocaten.