Geen (horeca)vergunning door slecht levensgedrag? Onderbouw het maar!

Een horecaonderneming heeft volgens de wet een bepaalde mate van verantwoordelijkheid als het gaat over het schenken van alcohol. De horecaondernemer of -uitbater moet mede zorgen voor openbare orde en een veilig woon- en leefklimaat. Niet iedereen krijgt daar zomaar een vergunning voor. Bij ‘slecht levensgedrag’ kan het zijn dat je geen vergunning krijgt. Wat houdt ‘slecht levensgedrag’ in? Hoe wordt dat beoordeeld? En wie bepaalt dat?

Achterliggende gedachte: tegengaan van ondermijnende praktijken

Om ondermijnende activiteiten tegen te gaan, is de Wet Bibob in het leven geroepen. Deze wet is niet zomaar uit de lucht komen vallen. In de praktijk zagen we soms een relatie tussen horecabedrijven en slecht levensgedrag. Door invoering van de Wet Bibob werd het voor kwaadwillende personen moeilijker gemaakt om een vergunning te krijgen voor de exploitatie van horecagelegenheden.

Wat is slecht levensgedrag?

Tal van factoren kunnen van belang zijn bij het beantwoorden van de vraag of iemand van slecht levensgedrag is. Het gaat zeker niet alleen om strafrechtelijke veroordelingen. Bijvoorbeeld ook een handhavingsbesluit omdat is gebouwd zonder de vereiste vergunning, kan meewegen. Of het onjuist invullen van een formulier, als dat kan worden aangemerkt als valsheid in geschrifte.

Verandering in de rechtspraak: lastiger voor gemeente om vergunning te weigeren

In een uitspraak van 25 mei 2022 heeft de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State het beoordelingskader over slecht levensgedrag aangescherpt. Dat maakt dat het voor het bevoegd gezag lastiger kan worden om een vergunning te weigeren wegens slecht levensgedrag.

Voorheen was er beoordelingsruimte bij de invulling over de eis over het levensgedrag. Er was geen limiet voor de feiten en omstandigheden die bij die beoordeling worden betrokken. Dat is nu aangescherpt en bij een weigering van een vergunning door slecht levensgedrag moet er worden voldaan aan het relevantiecriterium. Ook geldt een verzwaarde motiveringsplicht en moet getoetst worden of de weigering evenredig is.

Relevantiecriterium: zijn de feiten relevant voor de aangevraagde vergunning?

Feiten en omstandigheden moeten relevant zijn voor de beslissing op de vergunningaanvraag. Als er feiten zijn die misschien wel blijk geven van slecht levensgedrag, maar die niet relevant zijn voor de wijze waarop het horecabedrijf kan worden geëxploiteerd, moeten die feiten buiten beschouwing worden gelaten.

Verzwaarde motiveringsplicht

Bij voorkeur legt een bestuursorgaan in beleid vast wanneer sprake is van slecht levensgedrag. Ontbreekt een beleidsstuk, dan moet worden gemotiveerd waarom de meegewogen feiten en omstandigheden relevant zijn voor de exploitatie van een horecabedrijf. Ook moet worden gemotiveerd hoe de exploitant, voordat hij de vergunning aanvroeg, had kunnen weten of hij wel of niet aan de voorwaarden voldoet.

Evenredigheidsbeoordeling

Deze toets komt erop neer dat een vergunning slechts mag worden geweigerd als dat nodig is om te voorkomen dat het horecabedrijf een gevaar oplevert voor de veiligheid, de openbare orde en het woon- en leefklimaat. Hierbij is onder andere van belang dat “kleine feitjes” buiten beschouwing moeten worden gelaten en dat geen rekening mag worden gehouden met feiten en omstandigheden die zich lang geleden hebben voorgedaan.

De praktijk zal ons leren of de verzwaarde motiveringsplicht die de Raad van State heeft geïntroduceerd, er in de praktijk er ook toe leidt dat minder vaak een exploitatievergunning wordt geweigerd vanwege slecht levensgedrag.

Wil je meer informatie over dit onderwerp? Neem dan contact op met Huub van der Westen.