De WHOA als helpende hand voor ondernemers bij het herstructureren van schulden
Op 1 januari 2021 is de Wet Homologatie Onderhands Akkoord (WHOA) in werking getreden. Deze wet kan ondernemers een helpende hand bieden bij het herstructureren van hun schulden. Nieuw is dat een ondernemer die in financiële moeilijkheden verkeert, buiten faillissement de mogelijkheid krijgt om een akkoord aan zijn schuldeisers aan te bieden, dat – na goedkeuring door de rechter – ook bindend is voor schuldeisers die niet met het akkoord instemmen.
Tot op heden kenden we in Nederland geen wettelijke regeling die het mogelijk maakte om een dergelijk (dwang)akkoord aan te bieden. Wel kan binnen een faillissement of binnen surseance van betaling een akkoord worden aangeboden, maar aan deze procedures kleven belangrijke bezwaren. Zo werkt een surseance van betaling niet ten aanzien van preferente schuldeisers (zoals bijvoorbeeld het UWV en de Belastingdienst). Een faillissement heeft als belangrijkste nadeel dat door het uitspreken van een faillissement veelal de waarde van de onderneming “verdampt”. Liever wil je als ondernemer je schulden saneren op “going concern” basis. De WHOA maakt dit alles wel mogelijk. In de WHOA zijn bovendien bepalingen opgenomen die het mogelijk maken om andersoortige afspraken met schuldeisers te maken. Het akkoord kan onder meer voorzien in een wijziging van de rechten van schuldeisers. Bijvoorbeeld een uitstel van betaling of de wijziging van lopende overeenkomsten. Belangrijk hierbij is dat arbeidsovereenkomsten niet door een WHOA-akkoord kunnen worden gewijzigd. De WHOA is dus niet geschikt om te snoeien in de kosten van het personeelsbestand
De WHOA in hoofdlijnen
Sinds 1 januari 2021 kan de schuldenaar die verwacht dat hij op termijn niet meer aan zijn betalingsverplichtingen zal kunnen voldoen een onderhands akkoord aan zijn schuldeisers aanbieden. Dit akkoord kan vervolgens door een rechter worden goedgekeurd (gehomologeerd) en daarmee verbindend worden verklaard voor de bij het akkoord betrokken schuldeisers. De schuldenaar mag zelf bepalen welke schuldeisers bij het akkoord betrokken worden.
Het initiatief om tot een akkoord te komen kan (behalve vanuit de schuldenaar zelf) ook komen vanuit een schuldeiser. Een schuldeiser kan de rechter namelijk verzoeken om een herstructureringsdeskundige aan te wijzen. Die zal dan een WHOA-akkoord voorbereiden en uiteindelijk aan de rechtbank ter homologatie voorleggen.
Ingangsvoorwaarde is dat de schuldenaar verkeert in de toestand waarin het redelijkerwijs aannemelijk is dat hij insolvent zal raken. Het indienen van een verzoek tot homologatie van een akkoord staat dus primair open voor ondernemers met weliswaar rendabele bedrijfsactiviteiten maar die als gevolg van een hoge schuldenlast kopje onder dreigen te gaan.
Twee soorten procedures
De WHOA voorziet in twee soorten procedures: de openbare en de besloten akkoordprocedure. Bij de openbare procedure wordt de akkoordprocedure voor derden bekend gemaakt in het insolventieregister, het handelsregister en de Staatscourant. De besloten procedure wordt juist buiten de publiciteit gehouden en zal vooral worden gekozen als niet alle schuldeisers en/of aandeelhouders aan het akkoord deelnemen.
De schuldenaar die een akkoord wil aanbieden, deelt de schuldeisers en/of aandeelhouders in in “klassen”, bijvoorbeeld als sprake is van groepen schuldeisers met dezelfde voorrangsrechten. Vervolgens vindt binnen iedere klasse een stemming plaats. Tenminste één klasse dient met 2/3 meerderheid vóór het akkoord te stemmen wil een akkoord bekrachtigd worden.
Een goede voorbereiding is troef
De regeling van de WHOA is complex. Er moet veel geregeld worden om de procedure succesvol te doorlopen. Zo moeten niet alleen alle schulden in kaart gebracht worden, ook zal een (strategische) keuze gemaakt moeten worden bij de verdeling in klassen, zal gekozen moeten worden tussen een openbare of een besloten akkoordprocedure en zal overleg met schuldeisers moeten plaatsvinden alvorens het akkoord ter homologatie aangeboden kan worden. Ook moet veel informatie aan het WHOA-akkoord ten grondslag worden gelegd. Een belangrijk onderdeel is een inschatting van de waarde die naar verwachting gerealiseerd kan worden als het akkoord tot stand komt (de reorganisatiewaarde). Die waarde is moeilijk te bepalen. Het verdient dat ook aanbeveling om vroegtijdig een specialist in te schakelen. Zeker wanneer je bedenkt dat je in principe maar één kans krijgt. Een WHOA-akkoord kan namelijk niet tot stand komen indien in de voorgaande drie jaar een mislukte poging daartoe is ondernomen.
Intussen druppelen de eerste uitspraken over de WHOA binnen. De tijd zal leren of de WHOA een effectief instrument blijkt te zijn voor bijvoorbeeld ondernemers die te lijden hebben onder de huidige pandemie. Dit zal per geval bekeken dienen te worden.
Mocht je vragen hebben over dit onderwerp (bijvoorbeeld omdat je een akkoord wilt aanbieden), neem dan vrijblijvend contact met ons op.